Vallende tijd
Serie de Berberbibliotheek #10
Op 18 januari 2019 verscheen het daverende sluitstuk van de Berberbibliotheek: ‘Vallende tijd’.
Deze bundel bevat een selectie uit het werk van de vier grootste dichters uit de Rif.
De dichters Mohammed Chacha, Ahmed Ziani, Fadma el Ouariachi en Mimoun el Walid hebben met gevaar voor verstoting en verbanning hun leven gewijd aan de poëzie. In de gedichten wordt de liefde bezongen, de migratie verfoeid en om emancipatie geschreeuwd.
De stemmen van deze dichters komen uit de vorige eeuw en klinken nog steeds luid en duidelijk.
(bron info: Uitgeverij Jurgen Maas)
Samenstelling door Asis Aynan, schrijver en bedenker van de Berberbibliotheek.
Dit is het tiende en laatste deel in de Berberbibliotheek.
De auteurs
Mohammed Chacha (1955 -2016) werd geboren in Kabou Yawwa. Op 22-jarige leeftijd vestigde Chacha zich in 1977 in Amsterdam. Met hulp van de hippiebeweging kreeg hij politiek asiel in Nederland. In Nederland voelde hij zich thuis en vond er snel zijn weg. Naast het dichterschap en politiek activisme, ging hij aan het werk in de gehandicaptenzorg. In de jaren negentig van de vorige eeuw zette hij Uitgeverij Izouran op, een uitgeverij die publicaties van Amazigh/Berberschrijvers bezorgde. Zijn vrije geest was voor velen een inspiratiebron. Van hem verscheen de bundel Honger, naaktheid en vlucht voor de honden.
Ahmed Ziani (1954-2016) is geboren in Aït Said in de provincie Nador. Hij dankt zijn dichterschap aan de jaren dat hij herder was in de Rif. Tijdens de tochten met zijn kudde ontwikkelde hij zijn liefde voor de natuur en poëzie. In 1979 reisde hij in een container als verstekeling met de boot naar Europa. In Nederland werkte hij mee aan de tramrails naar Amsterdam-Osdorp, waarbij hij een vinger verloor. In het werk van Ziani draait het om drie thema’s: liefde, migratie en de natuur. In het Nederlands verschenen van hem de bundels In steen zal ik schrijven en Jubelzang voor de bruidegom.
Fadma el Ouariachi (1957) komt uit Farkhana. Zij is in de Rif een van de weinige vrouwelijke dichters. In 1998 schreef zij de kleine bundel Door taal onderwezen. Bekende artiesten gebruikten haar gedichten als songtekst. Fadma’s gedichten hebben een sterk emancipatoir karakter: ze wil taboes omtrent de vrouw doorbreken. In 2007 was zij op uitnodiging van het Haagse festival Winternachten writer in residence en had zij een column in het Algemeen Dagblad.
Mimoun el Walid (1959) is afkomstig uit het kustplaatsje Aït Sidel. Hij is dichter en zanger. El Walid is onbetwist de grootste singer-songwriter die de Rif heeft voortgebracht. Hij heeft vanaf zijn jongste jeugd deelgenomen aan protesten voor een beter bestaan in Marokko. Gevangenisstraf en marteling brachten hem niet tot zwijgen. Zijn weemoedige gedichten handelen over de condition humaine. Hij verblijft nu in Brussel, waar hij een teruggetrokken bestaan leidt. Zijn enige werk in het Nederlands is Reikend naar het licht.
Mijn mening
Vallende tijd bevat een selectie gedichten uit verschillende bundels.
De gedichten worden per auteur aan de lezer aangeboden.
Als je niet veel weet over de Rif in Marokko is het heel fijn om achter in het boek een overzicht aan treffen van de notities die bij een aantal gedichten gemaakt zijn. Zo leer je meer over de achtergronden of de betekenis van een woord zoals: adjoen. Dit is een Noord-Afrikaanse trom.
De gedichten in deze bloemlezing zijn aangrijpend en prachtig en voor iedere lezer goed te begrijpen. Je voelt het verdriet, de ontgoocheling, de wanhoop maar ook de hoop die de auteurs hier uitspreken. De lengte van de gedichten is afwisselend. Soms slechts een paar zinnen, een andere keer een paar bladzijden vol gevoelens.
Een voorbeeld van een kort gedicht is 'Ruimte', geschreven door Ahmed Ziani:
Hoeveel vlakte is er nodig om
een roos te kweken?
Hoeveel grond is er nodig om
een boom te doen groeien?
Hoeveel ruimte heb je nodig om
een welwillendheid te planten
in een menshart
gevolgd door een glimlach op het gelaat?
In het nawoord vertelt Asis Aynan over het tot stand komen van de Berberbibliotheek. Hij is de samensteller van deze bundel. Door het lezen van zijn woorden kun je jezelf een klein beetje meer verplaatsen in de gevoelens van de auteurs.
De vier auteurs zijn heel verschillend, maar er is iets dat hen verbindt: hun liefde voor de Rif en de Riffijnse cultuur.
Vallende tijd bevat imponerende teksten die stof geven tot nadenken en een aantal zijn zeker de moeite waard om te herlezen.
In Vallende tijd is de weemoed voelbaar, je ziet de kleuren en ruikt de geuren die de auteurs moeten missen, het gemis van de armen om hen heen van diegenen die ze verloren hebben of een blik van verstandhouding die niet gezien mocht worden. - Graag Gelezen
Het Rifgebergte of de Rif (Riffijns: Arif, Arabisch: er-Rif) is een gebied in het noorden van Marokko dat zich uitstrekt over een aantal Marokkaanse provincies. Het Rifgebied bestaat niet alleen uit een gebergte, maar het bevat ook vlaktes geschikt voor landbouw. Het Rifgebergte maakt deel uit van de Betische cordillera, een gebergteboog die zich gedeeltelijk in Marokko en gedeeltelijk in Spanje bevindt. Het Rifgebergte strekt zich uit tot dicht bij het Spaanse vasteland.
(bron info: wikipedia)
Vallende tijd koopt u bij uw lokale boekhandel of bij
Boekgegevens:
Titel: Vallende tijd
Serie: De Berberbibliotheek #10
Auteurs: Mohammed Chacha, Ahmed Ziani, Fadma el Ouariachi. Mimoun el Walid
Genre: poëzie
Uitgave: paperback met flappen, 94 pagina's
Uitgever: Uitgeverij Jurgen Maas, 18 januari 2019
ISBN: 978 94 91921 57 5
NUR: 306
Met dank aan Uitgeverij Jurgen Maas voor het toezenden van een recensie-exemplaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.