Seneca en de mysterieuze kosmos
In onze tijd geloven veel mensen niet of niet meer in de klassieke christelijke God. Toch blijven zij vaak wel denken dat er iets moet zijn, een essentie boven of buiten onze aarde, waaruit alles en allen zijn voortgekomen. We bedoelen de zogenoemde “ietsisten”. Door traditionele gelovigen werden en worden zij doorgaans behandeld als ondergeschoven kindjes. Met alleszins aannemelijke argumenten was Seneca een “ietsist” avant la lettre, dus: voordat dit begrip bestond.
De schrijver wil met dit boek in hoofdlijnen laten zien dat de literaire nalatenschap van Seneca zelfs in onze tijd nog veel perspectieven biedt om verhalen over de kosmos, de aarde en de plaats van de mens daarin met andere ogen te kunnen lezen.
De in Cordoba (Spanje) geboren Romein Lucius Annaeus Seneca (omstreeks 4 v. Chr. - 65 n. Chr.) was als stoïcijn een heidense schrijver met een uitgesproken religieuze agenda. Na zijn dood ondervond hij enthousiaste bijval van de christelijke kerk. Seneca geloofde in het bestaan van een goddelijke dimensie: één God, schepper en drager van alles wat leeft. Het mysterie van het leven zag hij als een voorlopig onopgelost raadsel met hoopgevende en betekenisvolle perspectieven.
De christenen voelden veel verwantschap met Seneca. De prominente theoloog Tertullianus (circa 160-240) sprak zeer lovend over Seneca. Hij omschreef hem als: “dikwijls één van ons”. Van de kerkvader Hiëronymus (circa 346-429) werd zelfs gezegd dat hij Seneca als christelijk auteur annexeerde.
Mede op basis van zijn natuurkundige onderzoeken schetste Seneca met nieuwe inzichten echter een totaal ander beeld van de impact van de kosmos dan de latere traditionele verhalen van de christenen. De sleutel tot de poort van het levensgeheim bevond zich volgens Seneca in de kosmos. Hij was ervan overtuigd dat de harmonische structuren bewust waren ontworpen.
Niet minder fascinerend is dat Seneca - in een tijd waarin men zich niet kon voorstellen dat de mensheid desastreus zou gaan bijdragen aan aftakeling van de organische samenhang van de harmonie der sferen - al waarschuwde voor de gevolgen van een verkeerde levensstijl.
Om noodzakelijk evenwicht te bewaren of te herstellen zal volgens de visie van de Stoa mensengedrag beter afgestemd moeten worden op het karakter en de waarde van de kosmische structuren. Dit systeem is erop gebaseerd dat de mens zich gedraagt als een goed rentmeester.
“De goddelijke dimensie is altijd aanwezig, in goede en in slechte tijden. Een harmonie der sferen in de kosmos meet een optimale zuiverheid en inhoud. Vandaar het oud-Griekse woord kosmos: een schoon (kunstig) en geordend bestel.
Na lezing van het laatste boek (“Kerk als constructiefout”) van de toen 90-jarige theoloog Harry Kuitert blijf je toch met de vraag zitten hoe christelijk ongelovig kunt zijn.”
De auteur heeft zich enorm goed ingelezen in deze materie; dat blijkt ook uit de literatuurlijst achter in het boek.
Zijn boodschap aan de lezer is dat er vooral herontdekt moet worden.
“Veel oude verhalen bevatten eeuwige wijsheid die wij niet mogen vergeten. Zo biedt Seneca met zijn redelijke verhaal over de mysterieuze dimensie en de harmonie der sferen ons op veel fronten enorme niet te onderschatten uitdagingen. Perspectieven die zeker de moeite waard zijn om te herontdekken. Bovendien zou zo’n intentie in de ogen van de volgende generaties ook fatsoenlijk zijn. De mensheid en de kosmos kunnen er ongetwijfeld beter en mooier van worden.”
Met deze woorden sluit Henk van der Werf zijn boek ‘Seneca en de mysterieuze kosmos’ af. Het is zeker iets om over na te denken.
De auteur:
Mr. Dr. H.G. van der Werf (1940) verdiepte zich in recht en filosofie, studeerde af en promoveerde in de rechtswetenschap. Hij werkte sinds 1957 in diverse functies in het bedrijfsleven. Daarna was hij vijf jaar advocaat. Sinds 1976 verschenen van zijn hand regelmatig boeken en talrijke publicaties in tijdschriften.
Vanaf 1981 was hij achtereenvolgens rechter-plaatsvervanger, rechter en vice-president bij de rechtbank Den Bosch. In 2001 ging hij met pensioen, maar daarna was hij tot zijn 72e voorzitter van diverse geschillencommissies.
Seneca en de mysterieuze kosmos koopt u bij (de webwinkel van) uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens:
Titel: Seneca en de mysterieuze kosmos
Auteur: Henk van der Werf
Genre: spiritualiteit, filosofie
Uitgave: paperback, 138 pagina’s
Uitgever: Uitgeverij Aspekt, juni 2022
ISBN: 9789464628012
ISBN: 9789464628371 (eBook)
NUR: 728
Met dank aan Uitgeverij Aspekt voor het toezenden van een exemplaar.
(bron info: Uitgeverij Aspekt)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.