'Graag Gelezen', mijn boekenblog: Ik las: 'China' geschreven door Edward Rutherfurd

‘Deze grootse roman geeft een meeslepend beeld van het 19de-eeuwse China’

The Times

China

Het verhaal start in 1839.

China is in diverse situaties verwikkeld, waaronder inheemse bevolkingsgroepen die elkaar het licht in de ogen niet gunnen.

Tel bij deze achtergrond nog het Britse rijk op dat voornamelijk neerbuigend is naar de Chinese cultuur en hun leider. De hoofdzaak van de Britten is zo veel mogelijk geld verdienen aan de handel in opium. Ook Amerikanen willen handel drijven met China.

Terwijl het Westen vooral Chinese thee wil kopen maar niet genoeg zilver heeft om die te kopen, betalen handelaren met gesmokkelde opium. De Chinese keizer ergert zich hier enorm aan. Zo beginnen de Opiumoorlogen van de negentiende eeuw, die alle mensen in China treffen: rijk en arm, Chinees en westers, mannen en vrouwen.

Voor in het boek staan plattegronden afgebeeld van de Verboden Stad en het Zomerpaleis en een landkaart van het gebied waarin het verhaal zich afspeelt. Dit is een mooie aanvulling op het verhaal.

Belangrijk om niet te vergeten is dat de situaties beschreven zijn door een westerling. De auteur heeft zeker veel onderzoek gedaan, maar China zal zeker anders beschreven worden door de inheemse bevolking.

“Guanji was vijf jaar oud geweest toen zijn moeder hem liet zien hoe hij zelfmoord moest plegen. Aan de kust was de hele vorige dag zwaar gevochten tussen de Mantsjoe-vendelsoldaten en Britse en Brits-Indische troepen. Pas ‘s avonds hadden de barbaren de dappere vendelsoldaten uit de boeddhistische tempel bij de haven verdreven. Maar de volgende ochtend rukten de zeeduivels op naar het garnizoen van Zhapu zelf. Guanji’s vader was er met de andere mannen heen gegaan om de oostelijke poort te verdedigen.”

Rutherfurd laat meerdere personages in sterke dialogen aan het woord. Zowel Britse diplomaten, opiumhandelaren en keizers worden in hun leven gevolgd. Maar ook jonkvrouwen en een eunuch zijn een belangrijk onderdeel in het verhaal.

De auteur geeft Laknagel het woord, om toch een inkijkje te kunnen geven in het leven van een eunuch in de beschreven tijd. Het is weliswaar een klein gedeelte van deze roman van 864 pagina’s, maar het had hier zeker niet mogen ontbreken. Ik heb genoten van zijn rol in ‘China’.

“Men noemt mij Laknagel. Als sinds ik een jongeman was. Maar om die naam te krijgen, moest ik eerst het keizerlijk paleis binnen zien te komen. Misschien moet ik eerst uitleggen hoe dat me gelukt is. Eerlijk gezegd is het nogal een vreemd verhaal. Ik ken niemand met een levensverhaal dat net zo interessant is als het mijne.”

Rutherfurd heeft een prettige, bloemrijke schrijfstijl waarmee hij de lezer kennis laat maken met verschillende steden zoals Tibet en Beijing. Je ziet ze voor je ogen verschijnen en de verstrekte informatie zorgt voor een indruk die je niet zo snel zult vergeten.

Rutherfurd heeft ‘China’ geschreven met de informatie die hij op dat moment had; hij is zich daarvan bewust blijkt in het nawoord.

“Het Westen verloor zijn geduld met het Oosten. En Traders brieven bevestigden dat. De verdragen die na de Opiumoorlog waren gesloten

– niet alleen met Groot-Brittannië, maar ook met Frankrijk en de Verenigde Staten – golden niet voor eeuwig. Na tien jaar hadden ze moeten worden verlengd en inmiddels was die termijn al verstreken.”

De levens van Britse handelaren, Chinese opiumsmokkelaars, diplomaten en paleisbedienden worden in deze meesterlijke roman prachtig beschreven. Hun levens spelen zich af in de tijd van de Opiumoorlogen, de Taipingopstand en de Bokseropstand; de achtergronden worden aan de lezer op een duidelijke manier uitgelegd waardoor deze ongeacht de voorkennis over China, kan genieten van deze lijvige roman.