De geschiedenis van Nederland, 1795-1914
De wentelende eeuw
Een nieuw perspectief op een vaak verguisde eeuw
Niek van Sas' ‘De wentelende eeuw’ biedt een verfrissende kijk op een periode in de Nederlandse geschiedenis die vaak over het hoofd wordt gezien of als weinig interessant wordt beschouwd. Door de negentiende eeuw te kaderen als een 'lange eeuw' van 1795 tot 1914 en door gebruik te maken van een breed scala aan bronnen, waaronder tijdgenoten, schetst Van Sas een levendig en gedetailleerd beeld van deze turbulente periode.
Het boek is een aaneenschakeling van belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen. Van de Bataafse Revolutie en de vorming van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tot de revoluties van 1830 en 1848 en de opkomst van het liberalisme. Van Sas besteedt ook aandacht aan de impact van de industrialisatie, de groeiende kloof tussen arm en rijk en de opkomst van nieuwe sociale bewegingen. Voor in het boek staat een overzichtelijk inhoudsopgave van de negen hoofdstukken. Achter in het boek staan de voetnoten per hoofdstuk aangegeven, waardoor de verwijzing gemakkelijk gevonden kan worden.
“De Bataafse Omwenteling bracht een ware informatierevolutie teweeg. Vooral na 178 werden gegevens verzameld op nationale schaal, ten dienste van de overheid, maar ook tot nut van ‘t algemeen. Voor het eerst was er nu een centraal binnenlands gezag. Als het waar was dat de Bataven hun eigen land niet kenden zoals gezegd werd, kwam nu een grootscheepse inhaalslag op gang waarbij overheids- en uitgeversinitiatieven hand in hand gingen. Deze inventarisatie van het land betekende een ‘epistemological shift’, blijkend uit allerhande vormen van registratie, taxonomie, ordening en sortering, in termen van rationaliteit en waar toepasselijk, tientalligheid.
Meten was weten.”
Hoewel de politieke ontwikkelingen centraal staan, beperkt Van Sas zich niet tot het politieke domein. De globalisering van de tweede helft van deze eeuw roept de vraag op wat het bezit van een immens koloniaal rijk betekende voor Nederland in Europa. Hij besteedt ook aandacht aan culturele en maatschappelijke veranderingen. Zo komt de betekenis van begrippen als 'vooruitgang', 'democratie' en 'eigenheid' uitgebreid aan bod. Ook de emancipatie van vrouwen, arbeiders en katholieken krijgt de aandacht die het verdient.
Opvallend is de optimistische toon waarmee Van Sas het boek besluit. In plaats van te focussen op de problemen en uitdagingen waar Nederland in de negentiende eeuw mee te maken had, benadrukt hij de dynamiek en vitaliteit van deze periode. Het fin de siècle (einde van de eeuw) wordt niet gekenmerkt door verval en pessimisme, maar juist door een gevoel van vooruitgang en optimisme.
“Een van de opvallendste aspecten van de roerige periode van 1885 tot het einde van de eeuw was het om zich heen grijpende Oranjesentiment, dat vooral de socialisten grote zorgen baarde. Zij zagen het als een georkestreerde poging van de heersende machten om het socialisme de pas af te snijden. Deze groeiende Oranjeliefde onder brede lagen van de bevolking wordt doorgaans geassocieerd met het op de troon komen van de tienjarige koningin Wilhelmina, aanvankelijk nog bijgestaan door haar moeder koningin-regentes Emma, de tweede vrouw van de in 1890 overleden Willem III.”
‘De wentelende eeuw’ is een toegankelijk en informatief boek dat een waardevolle aanvulling vormt op de bestaande literatuur over de negentiende eeuw. Van Sas schrijft helder en bondig, en weet complexe materie op een begrijpelijke manier uit te leggen. Het boek is niet alleen interessant voor historici, maar ook voor een breder publiek dat meer wil weten over de wortels van het moderne Nederland.
Lees onder andere over ‘Max Havelaar van Multatuli’, over het toonaangevende tijdschrift ‘De Kroniek’ van P.L. Tak, over ‘De stille kracht’ van Louis Cuperus en over de brieven die Raden Adjeng Kartini, dochter van de regent van Jepara, schreef aan haar Nederlandse correspondentievriendin Stella Zeehandelaar.
De vele illustraties in het boek completeren het verhaal.
Kortom: ‘De wentelende eeuw’ is een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in de Nederlandse geschiedenis en een nieuw perspectief wil op een vaak verguisde eeuw. De brede thematische aanpak, het gebruik maken van diverse bronnen en de toegankelijke schrijfstijl maken dit tot een indrukwekkend boek dat de geschiedenis van Nederland van 1795-1914 in een nieuw licht zet.
Geniet van hetgeen je aangeboden wordt door Niek van Sas en neem er vooral de tijd voor. Door de negen afzonderlijke delen, waarvan voor in het boek een inhoudsopgave staat, is het mogelijk om zonder problemen het boek een dag weg te leggen om daarna weer verder te lezen.
Het is een heerlijk boek voor lange, donkere avonden.
Ik heb ‘De wentelende eeuw’ graag gelezen.
De auteur
Niek van Sas (Wemeldinge, 1950) was hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij houdt zich vooral bezig met de politiek en cultuur van Nederland en West-Europa van de achttiende tot de twintigste eeuw. Zijn werk werd bekroond met de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor de Geesteswetenschappen.
In de zomer van 2015 ging Van Sas met emeritaat. In oktober van dat jaar werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij ontving de koninklijke onderscheiding uit handen van de Amsterdamse locoburgemeester Erik van der Burg.
De wentelende eeuw koopt u bij (de webwinkel van) uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens
Titel: De wentelende eeuw
Serie : Algemene geschiedenis van Nederland (6)
Auteur: Niek van Sas
Genre: geschiedenis
Uitgave: gebonden met illustraties, 416 pagina’s
Uitgever: Uitgeverij Prometheus, mei 2024
ISBN: 9789035127777
ISBN: 9789035145375 (eBook)
Met dank aan Uitgeverij Prometheus voor het toezenden van een recensie-exemplaar.
(bron info: Uitgeverij Prometheus)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.