'Graag Gelezen', mijn boekenblog: Ik las en was onder de indruk: 'Italië, de opkomst van de stadstaten 1000

Italië, de opkomst van de stadstaten 1000 – 1250

“Na de rampzalige tijden die beschreven zijn in Italië, de donkere eeuwen herrijst Italië vanaf het Millennium uit de as. Eerder dan elders in Europa begint het hart van de steden te kloppen. Bedrijvigheid en handel komen op gang, er ontstaan banken en gilden, plattelandsvolk trekt naar de stad. Het groeiend zelfbewustzijn roept ook het verlangen naar autonomie en eigen instituties op. Tegelijk is Italië diep verdeeld. Duitse keizers proberen met wisselend succes hun macht over het schiereiland te behouden en bemoeien zich ook met Kerk en pausschap.

De investituurstrijd bereikt een hoogtepunt. Zuid-Italië wordt een prooi van de Normandiërs, die ook Sicilië veroveren op de Arabieren. De tot op het bot corrupte Kerk van Rome maakt zich los van Byzantium, rekent ongenadig af met ketterse bewegingen en wapent zich tegen de ontluikende strijd tussen geloof en rede. Geen middel laten achtereenvolgende pausen onbenut om een vereniging van Italië, hun nachtmerrie, te voorkomen.

Het is ook de tijd van Barbarossa, verlicht despoot Frederik II, welfen en ghibellijnen en kruistochten. Deze laatste dragen ertoe bij dat voor steden als Venetië, Genua en Pisa de poorten naar het Oosten opengaan, maar ook dat een grotendeels vergeten cultureel en wetenschappelijk erfgoed langzaam herontdekt wordt.”

NB: De Investituurstrijd was een machtsstrijd tussen de Rooms-Duitse keizer en de paus van Rome tijdens de 11e en 12e eeuw. Deze is genoemd naar een formaliteit, de investituur, maar de twistvraag ging steeds over de benoeming van hogere geestelijken (rijksbisschoppen) en de abten en abdissen van rijksabdijen (geestelijke instellingen onder voogdij van de keizer).

'Italië, de opkomst van de stadstaten 1000 – 1250' is onderverdeeld in drie delen en een appendix:

Deel 1: Paus en Keizer

Deel 2: De ontwikkelingen in Italië

Deel 3: De culturele revolutie

Appendix: Het leven in de stad en Het leven op het kasteel.

In het voorwoord van Alfons Caris lees je over de serie Storia d’Italia en waarom hij besloot hier aandacht aan te schenken door middel van vertaling.

De afgebeelde kaarten in het boek zijn een mooie aanvulling op hetgeen je op dat stuk in de geschiedenis leest.

“Een plaats gold bij pakweg vijfduizend inwoners al als wereldstad. De straten waren niet verhard. De Romeinen hadden wegen als de Via Appia, de Via Aurelia en de Via Flaminia geplaveid met zware steenplaten, en zulke belangrijke verbindingswegen hadden de tand des tijds en de vernielzucht van de barbaren doorstaan. Maar voor het overige liep of reed je in de Middeleeuwen gewoon over aangestampte aarde, die in de zomer wolken stof deed opstuiven en bij regen in een modderpoel veranderde. Straten in de bebouwde kom waren nauw, kronkeling en hobbelig. Ze boden bescherming tegen de wind, maar waren ook ideaal voor overvallen, die dan ook aan de orde van de dag waren.”

'Italië, de opkomst van de stadstaten 1000 – 1250' vertelt op fascinerende manier hoe Italië zich weer opricht na de donkere tijden van de vroege Middeleeuwen.

Het doet me denken aan de wapenspreuk van de provincie Zeeland: Luctor et Emergo. Deze Latijnse spreuk betekent zoveel als 'ik worstel en kom boven'.

Zonder de informatie in het boek kun je het Italië van vandaag en zijn bewoners minder goed begrijpen. Zoveel verschillen in één land; het is prachtig om te lezen!

De auteurs Indro Montanelli en Roberto Gervaso waren allebei journalist en schrijver.

Indro Montanelli (1909 – 2001) geldt als een van de grootste Italiaanse publicisten van de 20e eeuw. Hij was geen academisch opgeleide historicus maar geschiedenis was zijn passie en hij wilde door middel van Storia d’Italia de Italiaanse geschiedenis toegankelijk maken voor het grote publiek. Deze reeks werd in gewone mensentaal geschreven en humor was zeker aanwezig.

Roberto Gervaso (1937 – 2020) was journalist en schrijver en had een achtergrond in de letteren. Hij werkte voor diverse kranten en was commentator voor radio en tv.

Alfons Caris schreef over zichzelf:

“Wie ben ik:

Vertalen en schrijven is mijn tweede roeping. Pas aan het eind van een lange loopbaan die heel andere kennis en kunde van mij vroeg, ben ik een opleiding tot vertaler Italiaans gaan volgen. Dat was niet zo maar een opwelling, want Italië heeft mij altijd mateloos gefascineerd sinds ik er decennia geleden voor het eerst kwam. Italianità loopt als een rode draad door mijn leven.

In het vertaal- en schrijfwerk komen alle sporen bijeen: mijn liefde voor de Italiaanse taal, mijn diepe belangstelling voor Italië, de ontelbare reizen door alle hoeken van het land.”

Neem ook een kijkje op de website van zijn blog.

Eerder las ik van Alfons Caris: Italië, de donkere eeuwen 400 – 1000

Italië, de opkomst van de stadstaten 1000 – 1250 koopt u bij (de webwinkel van) uw lokale boekhandel of bij:

bol.

Bruna.nl

Libris

Standaard Boekhandel

Boekgegevens:

Titel: Italië, de opkomst van de stadstaten 1000 –1250

Auteurs: Indro Montanelli, Roberto Gervaso

Vertaling: Alfons Caris

Genre: geschiedenis algemeen