Samenvatting
In deze magistrale roman portretteert Christine Crutsen drie vrouwen uit de onderste laag van de samenleving. Ze werken alle drie in de keramische industrie van Maastricht, vormen rotsen in de branding van de grote gezinnen waarvan ze deel uitmaken en vechten ieder op hun eigen manier voor een volwaardig bestaan. Angst voor verandering, werkdruk en geldgebrek maken hen echter vleugellam.
Het enige verschil: de tijd waarin ze leven. Merie is in 1888 geboren, Bets in 1920 en Sjanet in 1944. Industrialisatie van een plattelandsgemeente, de oorlog en al zijn verschrikkingen en de modernisering en ontkerkelijking van de samenleving krijgen in de ijzersterke stijl van Christine Crutsen duidelijke contouren, hartverscheurende details en meeslepende geschiedenissen.
(bron info: achterflap)
Bekijk
HIER de boektrailer op YouTube.
Mijn mening
'Op ‘t boekje' is een boek wat je niet weg kunt leggen. Je wilt meer weten over deze vrouwen en hun gezinnen.
Merie, Bets en Sjanet verdienen hun geld in en rondom de keramische industrie in Maastricht. We kennen allemaal Sphinx en Regout van naam, maar hoe belangrijk deze fabrieken voor de gezinnen waren in de beschreven tijden was mij niet bekend.
Op niet mis te verstane wijze beschrijft Christine Crutsen het leven van de hoofdpersonen.
Merie (1888) Maria Machiels, wordt geboren in Krejjedörp. Over Krejjedörp staat het volgende te lezen in Wikipedia:
“Het Quartier Amélie (Maastrichts: Krejjedörp) was een 19e-eeuwse arbeiderswijk in de Nederlandse stad Maastricht. Het wijkje, dat dateerde uit 1881, bestond uit 59 geschakelde woningen in vijf rijen aan drie straatjes. Het werd in 1944 bij een geallieerd bombardement grotendeels verwoest.” en
“Het Quartier Amélie kwam tot stand op initiatief van de ondernemer Pierre Regout (1828-1897).”
Bets (1920) Elisabeth Ravenstein, wordt geboren in Stokstraatkwartier: het centrum van Maastricht en een van de oudste buurten van de stad.
Het leven van vrouwen is heel moeilijk, de tijd waarin ze leven en hoe men op dat moment over vrouwen denkt brengt daar zeker geen verbetering in.
Bovendien zijn ze sommige dingen gewend en denken ze dat het bij het leven hoort. Een enkeling probeert, zonder onder te gaan in seksuele uitspattingen om geld in het laatje te krijgen, het hoofd op een andere manier boven water te houden.
De vrouwen zien geen kans om hun leven te verbeteren, deels omdat ze in hetzelfde buurtje blijven en deels omdat hun energie op is.
Ook hun mannen en zoons worden geleefd door de keramische industrie en alles wat daar bij komt kijken.
“Bij Funs; heeft haar broertje zelf de dood gekozen? Hebben anderen hem overgehaald? Gepest? Was het een ongeluk? Heeft hij wat uit de Maas willen vissen? Misschien stond hij naar iets te kijken en is toen te water geraakt. Hij is niet de enige die dood uit de Maas gevist wordt. Men zegt dat er veel joden in de Maas gevonden worden...”
Sjanet (1944) Jeannette Bollen wordt geboren in hetzelfde Stokstraatkwartier als haar moeder.
De auteur beschrijft de personages helder, kort en krachtig zodat de lezer precies voor ogen heeft wat hen drijft tot hun daden. Schaamte is al lang geen woord meer in hun vocabulaire.
“De school is voor Sjanet geen toevluchtsoord al kan ze er eten krijgen en warme kleren. Ze weet dat ze lelijk is. In de stad kan ze medelijden afdwingen, bij haar onderwijzers slechts afgrijzen.”
Christine Crutsen heeft in ‘Op ‘t boekje’ (op de pof) goed beschreven hoe het leven voor deze drie vrouwen was in die tijden die besproken worden.
De stukjes in Limburgs dialect zijn niet hinderlijk; ze passen prima in het verhaal.
Ook waarom er voor hen zo weinig veranderde in hun leven wordt duidelijk gemaakt aan de lezers. Het geeft een heel andere kijk op de industrie en de afhankelijkheid van de werknemers aan de bazen, waardoor deze in het gareel bleven lopen. Het is een ware eyeopener.
De auteur
Acht jaar publiceerde ze niets. Na de dood van haar man journalist en regisseur Theo Pasing duurde het een tijd voor de lust tot schrijven opkwam. Toen herinnerde ze zich haar eigen jeugd en de jaren van transformatie in Maastricht en kreeg ze de ideeën voor haar romanfiguren.
Christine Crutsen schreef Naakt met cactus (1998), Na het feest (1999), In ijzeren zwijgen (2001), Nestgeur (2007), Een koningswens (2009), PIT (2012) en nu Op ’t boekje.
Op ‘t boekje koopt u bij (de webwinkel van) uw lokale boekhandel of bij
Boekgegevens
Titel: Op ‘t boekje
Auteur: Christine Crutsen
Genre: historische roman
Uitgave: paperback, 240 pagina’s
Uitgever: Uitgeverij TIC, september 2020
ISBN: 9789493048249
Met dank aan Uitgeverij TIC voor het toezenden van een recensie-exemplaar
