De kunst van het opnieuw beginnen
Terugkeer naar een onbekend land
De historische roman Terugkeer naar een onbekend land vertelt in een drieluik het verhaal van Indische families die in de jaren ‘50 van de vorige eeuw naar Nederland komen om hier een nieuw bestaan op te bouwen. De ene familie gaat dat beter af dan de andere. Het blijkt de kunst van het opnieuw beginnen, na het verlies van een dierbare naaste of vertrekken uit het land waarvan je houdt.
In Ongemakkelijk weerzien keert grootvader Jan Carel, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog terug uit het Jappenkamp op Java en gaat op zoek naar zijn familie in het toenmalige Nederlands-Indië.
“Al bij de eerste aanblik had Everdine een hekel aan het opvangcentrum voor repatrianten uit Indië. De houten slagboom bij de ingang riep herinneringen op aan het Jappenkamp. Woonoord voor uit Indonesië gekomen Nederlanders, zo heette het officieel. Eigenlijk een veel te mooie naam voor de barakken en noodwoninkjes met halfronde daken van metaal, gegroepeerd rond een plein.”
In Indische families groeit Ronnie, de Indische kleinzoon van Jan Carel in de jaren ’50 van de vorige eeuw op in een dorp in Brabant. Hij gaat er naar de lagere school. Nog meer Indische families zijn neergestreken in het dorp. Geleidelijk komt Ronnie achter hun geheimen.
“Alleen het personeel dat uit Nederland kwam, kreeg hulp bij de terugkeer naar Nederland. Daarna begon het gepest op mijn werk. Het gaf me het gevoel dat we er nooit echt bij zouden horen, dat Indische Nederlanders in Indonesië altijd als tweederangsburgers worden behandeld.”
In De laatste droom krijgt Jan Carel het laatste woord. Niet alleen heeft hij zijn geboorteland, nu Indonesië en officieel de Republiek Indonesië, moeten verlaten, hij verloor ook de vrouw van wie hij zielsveel hield en met wie hij hoopte in Nederland een nieuw begin te maken.
“Will had bewust voor Nederland gekozen. Hier kon hij zijn wie hij wilde zijn. Resoluut had hij afscheid genomen van het verleden. Zijn herinneringen had hij weggeborgen in de schatkamer van zijn geheugen, hij had de deur op slot gedaan en de sleutel weggegooid. ...‘Zo doe je dat. Gewoon niet achterom kijken, paps.’
Ik kon dat niet. De heimwee naar het land dat ik moest verlaten, was me altijd blijven kwellen. Iedere dag voelde ik de pijn van het gedwongen vertrek, toen het besef kwam dat ik er niet meer kon leven.”
Zoals Harry Smith achter in het boek aangeeft is veel van hetgeen je leest gebaseerd op oral history: een methode van onderzoek naar het verleden op basis van mondelinge overlevering.
Verhalen van familieleden en vrienden of personen die de auteur tegenkwam in Nederland of Indonesië en die bijzondere herinneringen met hem wilden delen, aangevuld met zijn persoonlijke herinneringen zijn door hem samengebracht tot hetgeen we lezen in de verhaallijnen van een opa en zijn kleinzoon.
Terugkeer naar een onbekend land is een prachtig geschreven en indringend boek over verlies, migratie en identiteit. Harry Smith weet de lezer mee te nemen in de wereld van de Indische Nederlanders die in de jaren '50 naar Nederland kwamen. Hij schetst een genuanceerd beeld van hun ervaringen, van de hoop op een nieuw begin tot de confrontatie met een vreemde cultuur.
De aanwezigheid van een woordenlijst achter in het boek was voor mij een ontspannende wetenschap.
Ik heb ‘Terugkeer naar een onbekend land’ graag gelezen.
De auteur:
Op de voorkant is een foto afgebeeld van het geboortehuis van Harry Smith. Dat bevond zich op het Woonoord Limburglaan in Eindhoven, waar hun gezin werd opgevangen bij de komst naar Nederland in 1952. Dit woonoord is in 1960 gesloopt.
NB Grafisch kunstenaar Henry van den Berkmortel (kijk voor meer van zijn werk op instagram) verzorgde het ontwerp van de cover.
Dit is het tweede boek van Harry Smith: stedenbouwkundige en auteur.
Hij debuteerde in 2017 met de roman Een
Indische prins.
Terugkeer naar een onbekend land koopt u bij (de webwinkel van) uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens:
Titel: Terugkeer naar een onbekend land
Auteur: Harry Smith
Genre: historische fictie
Uitgave: paperback, 280 pagina’s
Uitgever: Harry Smith, november 2022
ISBN: 9789083284002
ISBN: 9789083284019 (eBook)
NUR: 301
Met dank aan Harry Smith voor het toezenden van een recensie-exemplaar.
(bron info: Harry Smith)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.