maandag 9 juli 2018

Ik las: 'Beneden', geschreven door Leonora Carrington

 
Beneden

Boekgegevens
Titel: Beneden
Auteur: Leonora Carrington
Genre: literaire fictie, novelle
Uitgave: hardcover, 112 pagina’s
Uitgever: Uitgeverij Orlando, mei 2018
ISBN: 978 94 92086 62 4
NUR: 302
Oorspronkelijke titel: Down Below
Vertaald door Nelleke van Maaren (herziene editie)

Met illustraties door Leonora Carrington
Inleiding van Marina Warner, vertaald door Lisette Graswinckel.
Omslagbeeld door Leonora Carrington, Crookhey Hall, Pictoright Amsterdam 2018

Uitgeverij Orlando presenteert een nieuwe reeks mooi vormgegeven, gebonden literaire klassiekers. Boeken die ten onrechte zijn vergeten of al langere tijd niet meer leverbaar zijn. Boeken die in geen enkele boekenkast mogen ontbreken. Beneden is het eerste deel uit deze reeks.

In 1937 was de Engelse Leonora Carrington een 19-jarige studente aan de kunstacademie. Ze was mooi, rebels en onaangepast binnen het aristocratische milieu van haar familie. Tijdens een diner ontmoette ze de kunstenaar Max Ernst. Ze werden verliefd en Carrington volgde Ernst naar Parijs. Niet veel later vestigden ze zich in de Provence. 

In mei 1940 werd Ernst gearresteerd toen het Duitse leger Frankrijk bezette en vastgezet in een kamp, waarop Carrington psychisch instortte. Zij vluchtte naar Spanje. Daar werd Carrington gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting, waar ze niet alleen ten prooi viel aan haar eigen angstaanjagende waanbeelden, maar ook aan de wrede behandeling door haar arts. 

De novelle Beneden, het verslag van deze beproeving, is een duizelingwekkende reis door de hallucinerende logica van de waanzin.
(bron: Orlando)

Mijn mening: 
Een bijzondere kennismaking met een klein gedeelte van het werk van Leonora Carrington. Door het schrijven van de inleiding door Marina Warner wordt de lezer een kijkje gegund in het leven van Leonora Carrington. Het nodigt bovendien uit tot het bekijken van meer werk van haar hand.

'Beneden' kun je zien als een kunstwerk van deze auteur; ook dit grenst aan het surrealistische.
Leonora leeft in de beschreven tijd met de gedachte dat wat zij bedenkt ook realiteit is, hierdoor worden synoniemen een nieuwe waarheid.
Haar vertelkunst is uitgebreid, zodat je niets hoeft te missen van haar beleving; je begrijpt wat ze bedoeld heeft.

Leonora was geen volgzaam type; haar vader wilde voor haar een huwelijk dat zijn eigen status nog verder zou verhogen maar Leonora weigerde.
Na een debutantenbal schokte ze haar ouders door verliefd te worden op de zesentwintig jaar oudere Max Ernst die getrouwd was.

'Beneden' is gebaseerd op de herinneringen van Leonora. 
In de titel kun je een verwijzing zien naar de hel in het werk van Dostojevski en Rimbaud waarin twijfel over alles en iedereen het onderwerp is, wat heel omzichtig beschreven wordt.
Op een getekende plattegrond van Leonora die in 'Beneden' te zien is, kun je zelfs zien waar dat 'Beneden' zich bevindt in haar herinnering. Maar het is ook een veilige plaats, heel diep onderin, waar ze zich veilig kan voelen.
Haar herinneringen zijn niet alleen feiten maar vooral hallucinaties en psychoses.
De wrede behandeling van haar zenuwinzinking in een psychiatrische kliniek door haar arts, bestond onder andere uit injecties met Cardiazol die epileptische schokeffecten teweeg brachten. Het was een mensonterende behandeling.
Met name deze traumatische ervaringen in Spanje hebben haar er later in Mexico toe gebracht 'Beneden' te schrijven.

Het idee dat haar ouders zich voor haar schaamden bleef heel sterk en bovendien heeft ze het gevoel gehad om bewust genegeerd te worden door haar ouders; Leonora werd niet door een van haar ouders bezocht in Spanje toen ze hen nodig had, maar Nanny werd gestuurd.

Bij Leonora leefde bovenal het idee dat niemand zag wat zich afspeelde dan zijzelf; niemand had ook maar enig idee hoe de echte wereld was en daarom mocht niemand haar aanspreken op haar kunstwerken. Ze wilde niet spreken over de diepere gedachten daarachter. Een ander zou dat toch niet kunnen begrijpen.

'Beneden' is vooral door de eerlijkheid een heel aangrijpend verhaal geworden. Waartoe het brein in staat blijkt te zijn, wordt nauwgezet beschreven in deze herinneringen van Leonora Carrington. 

"Waar stopt de realiteit en waar begint de waanzin? 
Beneden is geen verhaal voor tere zieltjes."
- Graag Gelezen

De auteur:
(foto: © Emerico "Chiki" Weisz 1945)

Leonora Carrington (1917-2011) werd geboren in een aristocratisch milieu in Engeland en vertrok op haar negentiende naar Frankrijk, waar zij in contact kwam met de groep Surrealisten rond André Breton. In 1942 emigreerde ze naar Mexico, waar zij tot haar dood in 2011 woonde en werkte. Inmiddels wordt zij gerekend tot de grootste surrealistische kunstenaars.
Lees meer over haar op de auteurspagina van  Uitgeverij Orlando.

Beneden reserveert u bij uw lokale boekhandel of bij:


Met dank aan Uitgeverij Orlando voor het recensie-exemplaar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.