zaterdag 19 mei 2018

Ik las: 'Tien dagen die de wereld deden wankelen', een reportage van John Reed



Tien dagen die de wereld deden wankelen
  
Boekgegevens
Titel: Tien dagen die de wereld deden wankelen
Serie: Kritische klassieken deel 14
Auteur: John Reed
Genre: Reportage, geschiedenis, politiek
Uitgave: gebonden met stofomslag, 320 pagina's
Uitgever: Uitgeverij Schokland in co-editie met Uitgeverij EPO
ISBN: 978 90 82454 63 5 (Nederland)
NUR: 397
ISBN: 978 94 62671 03 4 (België)
NUR: 680
Oorspronkelijke titel: Ten days that shook the world
Oorspronkelijke vertaling:  G. van Es
©Vertaling 2017 Nils Buis, Koen Weinkoop 

Samenvatting en mijn mening

Het was 7 november 1917 en wie het nieuws hoorde, viel van zijn stoel: in Rusland had een relatief kleine groep bolsjewieken de macht gegrepen, de tsaristische structuren vernietigd en de eerste proletarische arbeidersstaat ter wereld uitgeroepen. Het was de geboorte van een experiment dat een stempel zou drukken op de hele twintigste eeuw. 
Over die Oktoberrevolutie zijn vele boeken volgeschreven. Sommige analyserend, andere verhalend, sommige negatief, andere positief. Maar altijd achteraf geschreven.

In de wereldliteratuur bestaat één grote uitzondering: Tien dagen die de wereld deden wankelen, het meeslepende ooggetuigenverslag van de jonge Amerikaanse journalist John Reed, een van de weinige westerlingen die de revolutie vanaf de eerste rij meemaakte. 
In zijn reportage holt Reed als een razende reporter van hot naar her, brengt hij verslag uit van de toespraken van Lenin over 'vrede, brood en land', staat op de eerste rij bij de bestorming van het Winterpaleis en woont de bezetting van fabrieken bij. 
Een boek dat de chaos en de geestdrift van die periode geniaal in woorden weet te vatten.

Deze heruitgave van Tien dagen die de wereld deden wankelen verschijnt in een herziene vertaling en gaat - voor het eerst in een Nederlandstalige uitgave van dit boek - vergezeld van het oorspronkelijke voorwoord van John Reed.
Het boek is voorzien van een uitgebreid notenapparaat. De Belgische historicus Jacques Pauwels schreef het nawoord bij deze uitgave.

'Vanaf de eerste pagina heeft Tien dagen die de wereld deden wankelen een tempo en een toon die het tot een bijzonder boek maken, in een tijdperk waarin het genre van de reportage nog in de kinderschoenen stond. Het blijft een van de grote teksten uit de Amerikaanse journalistiek' - The Guardian

Heb je net als ik interesse voor geschiedenis, waaronder deze boeiende gebeurtenissen in de vorige eeuw die hier beschreven worden en die nog steeds hun weerslag op ons leven hebben, kan ik dit boek zeker aanraden.

Het is altijd goed om iets uit verschillende oogpunten te bekijken. Deze reportage laat de kijk op de beschreven gebeurtenissen zien door de ogen van John Reed. Een ander zal er wellicht een andere draai aan geven. Maar omdat Reed daadwerkelijk aanwezig was ten tijde van de Russische Revolutie in 1917 is het een heel levendige reportage geworden.
Hij wilde overal bij aanwezig zijn waar de actie was, of het nu bij de bolsjewieken was of bij de burgers. Het is een heel bijzonder boek geworden omdat het verhaal niet achteraf verteld wordt. 

Reed schreef deze reportage voor toekomstige geïnteresseerden, zodat die zouden weten wat er in Petrograd in 1917 gebeurde. Het hoe en het waarom van hetgeen gebeurde.
Dat is heel bijzonder. Hij interviewde o.a.Trotski. Dit is geen boek van een historicus maar een boek geschreven door een journalist en een observator. Hij wilde objectief zijn maar dat is hem niet helemaal gelukt. Dat gaf Reed ook zelf toe door toe te geven dat hij niet geheel onpartijdig was. Dat is zacht uitgedrukt!

Deze reportage heeft een aantal maanden op mijn leestafeltje gelegen om zo nu en dan opgepakt te worden en er een stuk uit te lezen. Op deze manier bleven de beschrijvingen en dialogen steeds fris en indrukwekkend.

We slenterden naar het Keizerlijke Paleis, langs de zoom van de uitgestrekte, donkere tuinen met hun fantastische paviljoens, versierde bruggen, die vaag uit de duisternis opdoemden terwijl het water van de fonteinen achtjes kletterde.

Reed liep daarop naar een zestal gewapende soldaten die naar hen keken en vroeg aan hen:
‘Wie zijn jullie?’ vroeg ik.
‘We houden de wacht’, antwoordde er een. Ze zagen er allemaal erg neerslachtig uit. Ze waren dat ongetwijfeld ook van het weken achtereen dag en nacht argumenteren en debatteren.
‘Horen jullie bij Kerenski’s troepen of bij de sovjets?’
Even bleef het stil, terwijl ze elkaar niet erg op hun gemak aankeken. Toen zei hij: ‘Wij zijn neutraal.’

Ik raakte zeker niet onverschillig door de vele informatie die me aangeboden werd maar keek mede door de mooie schrijfstijl, steeds weer uit naar het volgende hoofdstuk. Met dank aan de vertalers.



De auteur:
(foto: Wikipedia)

John Reed (1887-1920) was een Amerikaans journalist. Zijn Tien dagen die de wereld deden wankelen werd verfilmd als Reds. (bron: Schokland)

John Silas Reed was een Amerikaans communistisch journalist. Reed studeerde af aan de Harvard-universiteit in 1910. Hij werd bekend als journalist met sympathie voor de vakbeweging, rechten voor arbeiders en stakingen. 
Geboren: 22 oktober 1887, Portland, Oregon, Verenigde Staten
Overleden: 17 oktober 1920, Moskou, Rusland
(bron: Wikipedia)

Tien dagen die de wereld deden wankelen koopt u bij uw lokale boekhandel of bij:

Met dank aan Uitgeverij Schokland voor het toezenden van een exemplaar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.