De Amerikaan
1969. De eerste mens op de maan. De jeugd in opstand tegen het gezag. No more war. Flowerpower.
Gerard van Zandt neemt deel aan het jaarlijkse Concours Hippique. Hij ontmoet femme fatale Carmen. Haar komst vanuit het woonwagenkamp naar zijn boerderij zet zijn leven op stelten. Haar ontuchtige levensstijl past niet bij het boerenbestaan. Aan hem de keuze: gek doen en Carmen volgen – of terug naar af en een gewoon boerenleven leiden.
Ook het dorp ontkomt niet aan de veranderingen in de maatschappij. De grimmige buitenwereld dringt zich op als er een autoweg wordt aangelegd en de oude vaart, die ooit de belangrijkste verkeersader in de regio was, overbodig wordt verklaard. De vaart moet dicht. Welnee, de vaart moet openblijven, vindt de jeugdige leraar Nederlands Henry Maartens. Hij begint een actiegroep. Daar moeten de notabelen van het dorp niets van hebben.
Een drietal zakenlieden – het triumviraat – bepaalt de toon. Ze hebben burgemeester Croon in hun macht. Als een oude boerderij wordt omgebouwd tot een seksclub nemen de ontwikkelingen onverkwikkelijke vormen aan.
De Amerikaan is een caleidoscopische roman, die zich afspeelt op het platteland in het oosten van Nederland. Gerrit Brand (1956) schildert op onnavolgbare wijze hoe het dorpsleven steeds meer op de kop komt te staan. Wanneer de woedende familie van Carmen de seksclub betreedt om paal en perk te stellen, kan dat alleen maar leiden tot een onontkoombare, apocalyptische ontknoping.
(bron info: Uitgeverij Nobelman)
Mijn mening:
Er gebeurde nogal wat in de wereld in de tijd dat dit verhaal zich afspeelt; vanaf die tijd is niets meer zoals het eerder was.
De weerstand die opgeroepen wordt voor de plannen om de vaart te dempen komt van een heel andere kant dan verwacht zou kunnen worden. In dit geval zijn de jongeren behoudend en zien niets in verandering van de status quo, terwijl burgemeester Croon en aantal zakenlieden hier mogelijkheden ontdekken die vooral hun eigen beurs zullen spekken.
Vroeger wisten de meeste dorpelingen dat niet, maar later werd het ook voor hen duidelijk.
Maar de tijd is niet tegen te houden en veranderingen worden steeds vaker opgemerkt. Daar waar het ooit vanzelfsprekend was dat de daden van een burgemeester het beste waren voor de gemeenschap, mag je jezelf hier afvragen of het in De Amerikaan wel in het algemeen belang is.
De broeierige sfeer in het dorp aan de vaart is heel goed beschreven door Brand waardoor het is alsof je er zelf bij aanwezig bent.
"Terwijl de orgie een hoogtepunt begon te bereiken, kwamen er nog twee verlate gasten binnen. Ineens stonden ze daar midden in de zaal, hand in hand, druk met elkaar in gesprek, koerend en kirrend als twee verliefde tortelduiven, dat spel speelden ze nog goed. Iedereen keek naar hen zoals ze daar stonden, hij in zijn blauwe zondagse pak, tenger en boers met een rood verweerd gezicht van het werken op het land, schoongeboend, de weeë lucht van stront en melk verdrongen door die van chloor. Zijn grote hand, enigszins gezwollen en vol kloofjes van het harde werken, omklemde het smalle bruine handje van Carmen de zigeunerin, zoals ze in het dorp al werd genoemd. Zij was een beauty in haar laag uitgesneden witte jurk."
De popmuziek wordt goed gebruikt om het tijdsbeeld te versterken; ook ik ben opgegroeid in deze tijd en alles was voor mij herkenbaar.
Tegenstellingen zijn aan de orde van de dag in De Amerikaan; een losbandige Carmen uit het woonwagenkamp die het aanlegt met de eenzame Gerard, de Amerikaanse auto die in zijn leven verschijnt en Gerard die gelooft dat Carmen haar ware aard kan en wil veranderen.
De Amerikaan is een mooie mengelmoes van gevoelens, gebruiken en riten en is daardoor behalve een goed verhaal ook een mooi verslag van de beschreven tijd waarin het verhaal zich afspeelt: 1969.
De auteur:
Gerrit Brand werd geboren in Zwolle en groeide op in Dedemsvaart. Hij studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Rijksuniversiteit te Groningen.
Hij werkt als communicatieadviseur, uitgever, vertaler en docent.
De Amerikaan is zijn vierde roman. De eerste versie schreef hij al in 1982, maar heeft het toen niet afgemaakt. Bij een verhuizing kwam het weer boven water en nu is De Amerikaan een feit!
(Lees meer op: auteurspagina
Uitgeverij Nobelman)
Eerder las ik van Gerrit Brand De
wegen van Valentina.
De Amerikaan koopt u bij uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens
Titel: De Amerikaan
Auteur: Gerrit Brand
Genre: literaire roman
Uitgave: hardcover, 236 pagina's
Uitgever: Uitgeverij Nobelman, mei 2019
ISBN: 978 94 91737 48 0
NUR: 301
Met dank aan Uitgeverij Nobelman voor het toezenden van een recensie-exemplaar
