Deze roman confronteert de lezer met de ijdelheid van menselijke
ambities en de grillen van het lot
De roman 'Sjees en paella' van de Spaanse schrijver Vicente Blasco Ibáñez, vertaald door Frans Oosterholt, dompelt de lezer onder in het bruisende Valencia van de negentiende eeuw. Deze realistische roman volgt het leven van de weduwe Manuela Peña, een vrouw die gedreven wordt door sociale ambitie en de wens haar dochters in de hoogste kringen van de maatschappij te introduceren.
Blasco Ibáñez schetst een levendig beeld van een stad in opkomst, waar de beurs een centrale rol speelt in het wel en wee van de elite. Het verhaal van Manuela, die na de dood van haar eerste man trouwt met de opschepper en egoïst Rafael Pajares, toont de fragiliteit van een fortuin dat gebouwd is op leugens en onverantwoordelijke uitgaven. Na de dood van Rafael staat Manuela er alleen voor, met als enige doel haar dochters Conchita en Amparito een voordelig huwelijk te bezorgen.
Don Juan sprak ook, en men had hem moeten horen.
‘Je moeder is gek,’ zei hij soms tegen Juanito voor de deur van De Drie Rozen. ‘Als het zo doorgaat, raken jullie allemaal aan de bedelstaf. Wat een leeghoofd…! Hoe kan zo iemand mijn zus zijn..? Voor haar komt uiterlijke schijn op de eerste plaats, en morgen zien we wel weer.
Wat ik zeg: ‘sjees en paella”… en gaten stoppen met gaten.
De plot krijgt een onverwachte wending wanneer Brillante, het paard van de familie dat altijd de sjees trekt, plotseling sterft. Dit is een symbolisch moment dat de aspiraties van de familie op een harde manier test. Zonder het essentiële rijtuig zijn de dochters immers niet in staat zich te bewegen in de high society. Deze gebeurtenis dwingt Manuela om te kiezen tussen haar ambities en de harde realiteit van haar financiële situatie.
Ondanks haar viriele gemoed was doña Manuela uit het lood geslagen. Maar wanneer zou God er genoeg van krijgen rampen op haar af te sturen? Eerst het bankroet van de beschermer die het prestige van het huis onderhield, en dat van haar zoon, op wiens fortuin ze rekende in noodgevallen, en meteen daarop de vreemde ziekte die de arme jongen bliksemsnel en voortijdig naar de andere wereld zond...
Beleggen is ook in Valencia een collectieve obsessie, maar omdat er meer investeerders zijn dan investeringsobjecten, snelt er op elk ideetje een zwerm geldschieters af als vliegen op stroop. Blasco Ibáñez behandelt hier de destructieve kracht van hebzucht. De beurs, die in eerste instantie een bron van welvaart lijkt, wordt een gevaarlijke valstrik voor degenen die er te gulzig van profiteren. Het boek is daarmee niet alleen een portret van een familie, maar ook een maatschappijkritische spiegel van de tijd.
'Sjees en paella' is een meeslepende roman die de lezer confronteert met de ijdelheid van menselijke ambities en de grillen van het lot. De gedetailleerde beschrijvingen van Valencia en de psychologische diepgang van de personages maken dit boek tot een krachtig en gelaagd literair werk.
De auteur
Vicente Blasco Ibáñez (Valencia, 29 januari 1867 - Menton, Côte d'Azur, 28 januari 1928) was een telg van arme immigranten uit Aragon en werkte zich uit het milieu van kleine middenstanders in Valencia op tot een immens populaire en wereldvermaarde veelschrijver en invloedrijk politicus.
‘Hij was een man die baadde in roem, geen academische roem, maar populaire, wijdverbreide roem. Hij was rijk, spraakmakend, prominent en zijn naam schalde van het ene naar het andere werelddeel.
Een fabelachtige, buitensporige man.’
– Josep Pla over Vicente Blasco Ibáñez
De vertaler
Frans Oosterholt werd in 1959 geboren in Groenlo. Na een aantal jaren in de muziekindustrie werkzaam te zijn geweest, studeerde hij Spaanse Taal- en Letterkunde en Algemene Literatuurwetenschap in Amsterdam en Alcalá de Henares. In 1993 ontving hij een onderzoeksbeurs om het Catalaanse Modernisme te bestuderen aan de Universitat Autònoma van Barcelona.
Sindsdien woont en werkt hij in Catalonië. In 1997 zette hij de Afdeling
Nederlands op van de Escola Oficial d’Iidiomes Barcelona-Drassanes. Hij heeft Catalaanse en Spaanse literatuur vertaald van Narcís Oller, Benito Pérez Galdós, Pío Baroja, Josep Mª de Sagarra, Mercè Rodoreda, Álvaro Pombo, Quim Monzó, Miquel de Palol, Francisco Casavella, Joaquim Amat-Piniella, Andrés Ibáñez, Albert Sánchez Piñol, Baltasar Porcel, Irene Solà, Juan Carlos Onetti, Francesc Trabal, Fernando del Paso, Vicente Blasco Ibáñez, Llorenç Villalonga, Antoni Marí en Blai Bonet.
Sjees en paella koopt u bij (de webwinkel van) uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens
Titel: Sjees en paella
Auteur: Vicente Blasco Ibáñez
Vertaler: Frans Oosterholt
Genre: vertaalde literaire roman, klassieker
Uitgave: paperback, 344 pagina’s
Uitgever: Uitgeverij Nobelman, mei 2025
ISBN: 9789083503028
Originele titel: Arroz y tartana
Met dank aan Uitgeverij Nobelman voor het toezenden van een recensie-exemplaar.
(bron info: Uitgeverij Nobelman)
