maandag 21 september 2020

Ik las 'Marinus' geschreven door Jan Van Dorp, (vertaald door) Peter Bultink, Veerle van de Moortel en Elke De Brouwer


Marinus

Marinus vertelt het onwaarschijnlijke levensverhaal van Marinus De Boer, die opgroeit in het 17e-eeuwse Oostende. Nadat hij op 11-jarige leeftijd zijn vader ziet omkomen in een vreselijke zeeslag wordt hij geadopteerd door twee kapers. Zij leren hem de stiel en kijken toe hoe Marinus ontbolstert tot een beruchte kaperskapitein. Tot de tijd uiteindelijk ook hem inhaalt en Marinus vanop de kade moet toekijken hoe zijn drie zonen naar Indië vertrekken onder de vlag van de Oostendse Compagnie…

Marinus De Boer mag dan wel een fictief personage zijn, de verhaalwereld van Marinus en - oorspronkelijk - Flamand des vagues is dat allerminst. Jan Van Dorp heeft zich voor zijn roman uitgebreid gebaseerd op historische feiten.

Bij zijn verschijning in 1948 was Flamand des vagues meteen een internationaal succes en is vertaald naar het Spaans, Duits, Nederlands en Engels.
In Frankrijk wordt Flamand des vagues tot op vandaag als een klassieker van de maritieme literatuur beschouwd. Een nieuwe Nederlandstalige vertaling mocht dan ook niet langer ontbreken. 

Het boek werd o.a. bekroond met de ‘Prix des lecteurs’ van de ‘Gazette des Lettres’ en in 1954 door de New York Times zelfs uitgeroepen tot ‘Book of the month’.
In 2018 werd de verhaalstof door Oostendenaars Peter Bultink en Sebastien Dewaele bewerkt tot een gesmaakte theatervoorstelling.
(bron info: Bitbook)

Luister op YouTube naar Peter Bultink; hij vertelt over het vergeten meesterwerk Marinus.

Mijn mening:

De personages worden met een prettige woordkeuze en fijne zinsbouw duidelijk voorgesteld aan de lezer, zodat ze tot leven kunnen komen.
Marinus werd in dit verhaal afwisselend: Haring, De Boer en Rinus genoemd.
Door het hele boek worden veel Vlaamse woorden en uitdrukkingen gebruikt, maar dat is zeker ook voor Nederlandse lezers geen belemmering om van het verhaal te kunnen genieten.

De 73 voetnoten hebben ervoor gezorgd dat ik een heleboel bijgeleerd heb over woorden en uitdrukkingen die te maken hebben met zeevaart en wat daar aan verwant is.

Dit las ik een tijdje terug in Zeeuwse Ankers:
“Piraten en kapers zijn niet hetzelfde. Daar zit veel verschil tussen. Het is wel zo dat veel kapers later piraat werden. Ook werden een heleboel piraten kaper. Maar veel kapers dienden ook bij de marine of de handelsvloot.
Een kaper kreeg zijn feitelijke aanstelling van de overheid. Hij opereerde alleen in oorlogstijd tegen de vijanden van zijn land. Een kaper erkende dus het gezag en diende dit zelfs. Zijn acties waren duidelijk gericht tegen de schepen van de vijand.”
Onduidelijk was of dat steeds in acht genomen werd.

Ik heb niet geweten dat de diverse overheden er zo veel aan deden om hun geheimen over de oceanen en zeeën te bewaren. 
Over de route via de Kaapverdische Eilanden:
“De Vlaamse zeemannen kenden de Noordzee en het Kanaal beter dan de bodem van hun pint, maar deze nieuwe route was onbekend terrein. Alleen de matrozen van de Hollandse, Franse en Engelse compagnieën waren ermee vertrouwd. Op de Hollanders moest je niet hopen. Al vanaf de eerste dag raakte bekend dat ze verbanning riskeerden als ze op de Oostendse schepen zouden aanmonsteren.”

‘Marinus’ is een heel rijk verhaal. Rijk aan liefde en rijk aan geschiedenis. We lezen over mannen die leven voor het avontuur op zee, en die bovendien twijfelen hoe ze dat kunnen combineren met hun liefde voor hun gezin en hun familie.

‘Marinus' is een verhaal met 72 hoofdstukken, verdeeld over drie delen:
Marinus De Boer
Maria Van Lissewege
De Zonen De Boer

Perioden uit hun leven, de omgeving en locaties waar een en ander zich afspeelt worden nauwkeurig beschreven waardoor je er een heleboel van opsteekt.

“Het gerinkel van zijn sporen echode vrolijk door de straat. Onbewust verscheen er een bijna onzichtbare glimlach op het gezicht van Rinus; hij dacht aan de andere soldaten, die even verwaand waren geweest als deze, dat stond vast: Spanjaarden, Fransen, Hollanders, Engelsen, dan opnieuw Fransen… Allemaal waren ze gekomen en weer gegaan. Verdwenen. Er bleef weinig meer over van over dan de echo van hun laarzen. Oostende bestond nog altijd.”

Zonder de goede vertaling was genieten van deze uitgave van ‘Marinus’ niet mogelijk geweest. Het is een aangrijpend verhaal geworden, niet alleen interessant voor Oostendenaars, maar voor iedereen die meer wil weten over het leven van mensen met de zee in hun bloed.

Ik heb ‘Marinus’ graag gelezen.



Over Jan Van Dorp:

Jan Van Dorp is het pseudoniem van Oscar Van Godtsenhoven (1908-1988), geboren in Genève uit een Belgische vader en een Zwitserse moeder. Hij studeerde in Frankrijk voordat hij zich in België vestigde. Hij legde zich toe op journalistiek, vooral sport. 
Tijdens de oorlog schreef Oscar Van Godtsenhoven in Le Nouveau Journal en La Légia, dagbladen over de samenwerking. Hij publiceerde ook Vent de combat (1943), het verhaal van een vrijwilliger van het Waalse Legioen aan het oostfront. Dit politieke engagement verklaart waarom hij na de bevrijding in België werd verbannen, ondanks de in het buitenland verkregen literaire erkenning.

Gefascineerd door de zee verwierf Oscar Van Godtsenhoven na de oorlog een zekere bekendheid als zeiler. Hij publiceerde ook een wekelijkse column over jachtnieuws in La Libre Belgique. Maar bovenal maakte hij van de oceaan het decor voor zijn romans. 

Marinus koopt u bij uw lokale boekhandel of bij:

Boekgegevens
Titel: Marinus
Auteur: Jan Van Dorp
Oorspronkelijke titel: Flamand des vagues (1948)
Vertaald door: Peter Bultink, Veerle van de Moortel en Elke De Brouwer
Genre: vertaalde literaire roman
Uitgave: paperback, tweede druk september 2019, 368 pagina's
Uitgever: Bitbook, Brussel 2019
ISBN: 978 90 82985 65 8
NUR: 301

Met dank aan Bitbook voor het toezenden van een recensie-exemplaar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.