Zestien jaar gevangen op Java
Jantje
1930 - 1946
"Als je stout bent, ga je de put in," klinkt het in mijn hoofd. Ik ren het huis uit, de tuin in, waar de ganzen luid beginnen te gakken als ik voorbij stuif.
Bij de buren schiet ik de wc van de bedienden in. Hijgend sta ik boven het gat. Onder de deurspleet zie ik een stukje van papa’s laarzen. Ik probeer mijn adem in te houden.
Op de cover staat een prachtige tekening in groen. Je kijkt naar een meisje dat zich verstopt in de jungle en op de manier waarop ze uit haar ogen kijkt zie je dat dit geen meisje is dat over zich heen laat lopen. Uit deze afbeelding van Jantje spreekt verdriet, maar ook vastberadenheid!
Jantje is de dochter van een Nederlandse vader en een Indonesische moeder. Haar vader is een soldaat van de KNIL. Ze heeft geleerd voor zichzelf te zorgen sinds haar derde jaar, het jaar waarin haar moeder verdween en ze alleen was met haar vader en soms ook een baboe die voor haar moest zorgen. Dat was tenminste de bedoeling; vaak liep het anders.
Ze krijgt veel slaag van haar vader, die verder niet naar haar omkijkt.
Hij vindt dat ze een last voor hem is, dat is duidelijk.
Een troost voor Jantje is het aapje 'Armijn' dat bij hun veranda in een grote boom, een waringin woont. Ze kan knuffelen met Armijn en hij is nooit boos op haar.
Haar vader is een bijzonder gewelddadig man.
"Hij trok mama de hal in en sloot mij op in de slaapkamer. Ik hoorde hoe hij mama sloeg en schopte. Toen papa de slaapkamerdeur opendeed, was mama weg. Ik was drie jaar, geloof ik."
Een overbuurvrouw brengt haar naar het politiebureau naar Van der Steur die voor verwaarloosde kinderen zorgt. Haar vader wil haar meenemen maar Van der Steur belet dat en brengt haar naar een kindertehuis bij de nonnen. Hier vinden ze 'Jantje' geen naam voor een meisje en willen haar 'Jama' noemen. Jantje verzet zich daar tegen. Ook hier worden kinderen mishandeld als ze iets niet goed doen in hun ogen. Soms worden ze kaalgeschoren om de luizen te verwijderen en dan in de brandende zon gezet.
Jantje is goed in het vinden van oplossingen en ze lapt vaak de strenge regels van de nonnen aan haar laars.
Dan breekt de oorlog uit en alles verandert.
"Iemand zegt dat militairen zich moeten melden nu het oorlog is. Zou papa dat doen? Zou hij tegen de jappen vechten? Dan is de oorlog zo over. Papa is niet lief maar wel sterk."
Als Jantje ongeveer twaalf is is de oorlog afgelopen en staat haar vader voor haar. Naast hem staat een vrouw en een lange slungel. Deze vrouw stelt hen aan haar voor als Paula en haar zoon Maarten.
Jantje kan het goed vinden met Paula en Maarten.
Maar ook nu kan vader zijn handen weer niet thuis houden en Paula neemt het besluit om met haar naar Nederland te vertrekken, naar de opa en oma van Jantje. Hoewel Jantje opa en oma niet kent, kan ze niet blijer zijn! Ze hoeft niet meer bij haar vader te zijn!
Nu kan ze praten, zoveel ze wil.
Maar een ding valt tegen: niemand had haar verteld hoe koud het in Nederland is!
Jantje is dolgelukkig met alle warmte die ze krijgt van haar opa en oma.
"Ze zorgen voor me, slaan me niet, houden van me."
Dit verhaal is gebaseerd op het leven van de inmiddels 88-jarige Jantje Zwaanswijk. Jantje had een wens: een boek over haar bijzondere jeugd in Nederlands-Indië.
Annemarie Jongbloed schreef de tekst en Ingrid van der Knaap complementeerde met haar illustraties het verhaal, zodat deze wens kon uitkomen.
Het is een prettig leesbaar boek geworden met korte hoofdstukken en weinig moeilijke woorden, waardoor het geschikt is voor lezers van 10 tot 100 jaar.
Het is een periode uit de geschiedenis die niet vergeten mag worden.
Dankzij het lef van mevrouw Jantje Zwaanswijk kan ook de jeugd hier van leren en kan zich verbazen over de belevenissen van de dappere Jantje!
Ik heb 'Jantje - Zestien jaar gevangen op Java' graag gelezen.
Annemarie Jongbloed
Annemarie Jongbloed heeft diverse kinderboeken geschreven. Ook is ze (o.a. educatief) tekstschrijver en geeft zij workshops in het basisonderwijs. Droomvallei geeft haar boek ‘Eén minuut voor twaalf’ uit, een actueel avonturenverhaal voor kinderen vanaf tien jaar. Ook ‘Jantje’ kun je lezen vanaf tien jaar.
Ingrid van der Knaap
Illustrator Ingrid van der Knaap heeft de illustraties gemaakt van Yin en Yang.
Jantje - Zestien jaar gevangen op Java koopt u bij uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens
Titel: Jantje - Zestien jaar gevangen op Java
Reeks: cultuurhistorische reeks
Auteur: Annemarie Jongbloed
Illustraties: Ingrid van der Knaap
Genre: voor lezers vanaf 10 jaar
Uitgave: hardcover, 40 pagina's
Uitgever: Droomvallei Uitgeverij, februari 2019
ISBN: 978 94 92844 41 5
Met dank aan Droomvallei Uitgeverij voor het toezenden van een recensie-exemplaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.