FRANKLIN
Een Nederlands bevrijdingsverhaal
September 1944.
Kort na Operatie Market Garden − bij het begin van de bevrijding van Nederland − hebben de Afro-Amerikaanse soldaat Franklin en het Nederlandse meisje Liesbeth een innige romance. Franklins plotselinge verdwijning blijft lang een familiegeheim, totdat hun kleindochter Frances vele jaren later op zoek gaat naar haar afkomst.
FRANKLIN: Een Nederlands bevrijdingsverhaal vertelt over Franklin en Liesbeth en daarmee ook over Afro-Amerikaanse bevrijders. Het boek is gebaseerd op historische bronnen zoals dagboeken van Nederlanders en herinneringen van Afro-Amerikaanse soldaten aan het gesegregeerde Amerikaanse leger, de bevrijding van Europa en hun contacten met de Nederlandse bevolking.
(bron info: achterflap)
Mijn mening:
Voor in het boek staat een hier heel toepasselijke quote van James Baldwin:
"History is not the past,
it is the present.
We carry our history with us.
We are our history."
Dit verhaal is gebaseerd op historische bronnen.
Er is zoveel wat ik nog niet wist over onze bevrijders in de Tweede Wereldoorlog! Reden daarvoor is dat niemand op school of thuis het er ooit met me over gehad heeft.
Ik wist natuurlijk wel over onze Amerikaanse, Canadese en Engelse bevrijders, maar dat zoveel (een tiende) van de de Amerikaanse soldaten een Afro-Amerikaanse afkomst had was mij niet bekend.
Het boek begint met de verhaallijn van Frances. Zij is de kleindochter van Franklin en Liesbeth en heeft heel haar leven niet het naadje van de kous geweten. Zelfs in haar geboortestreek wordt aan haar gevraagd waar ze écht vandaan komt.
Toen ze achttien was werd ze door de ouders van haar vriendje haar zijn allochtone vriendinnetje genoemd. Haar vader gaf haar een cadeau om haar te troosten; het was een medaillon met daarin twee foto's: één van haar oma Liesbeth en de andere van haar opa Franklin, een Amerikaanse bevrijder.
In de wisselende verhaallijnen van Frances, Frank (de vader van Liesbeth), Liesbeth, Franklin, Theo (de Heeroom van Frank) en Harriet (een Amerikaanse tante van Frances) lezen we hoe het hen allen is vergaan tijdens en na de oorlog. Brieven werden bewust achtergehouden en soldaten werden zomaar overgeplaatst omdat dat gemakkelijker was.
Ik las ook over Gerritje, een jong meisje van een jaar of zestien met heel kort haar dat zwanger was van een Afro-Amerikaanse soldaat:
"Ik dacht eerst dat ze was ontluisd, maar het zat anders."
Hier en daar schaamde ik me dat ik een Nederlandse ben. Tot voor kort dacht ik dat wij (Nederlanders) ons niet hoefden te schamen over die tijd. Maar over wat hetgeen gebeurd is met de Afro-Amerikaanse bevrijders, hun geliefden en hun nakomelingen moeten we echt even nadenken!
"Ik weet wel dat jullie over mij fluisteren: 'die ongehuwde moeder met een kind van een zwarte soldaat!' Maar we weten allebei dat ook die soldaten ons hebben bevrijd en ons te eten hebben gegeven toen we honger leden! En nu is mijn kind te min?"
Deze prachtig vormgegeven graphic novel is gedeeltelijk in het Engels omdat in die gedeelten de gedachten beschreven worden van een Engelstalig persoon.
Wat heel leuk was om te ontdekken: ik kwam tijdens het lezen een aantal bladzijden tegen die ik werkelijk open moest snijden om te ontdekken wat ze voor me verborgen hielden door deze Japanse bindwijze! Hier vond ik afbeeldingen die als extra informatie dienden bij het verhaal.
Ik heb FRANKLIN: Een Nederlands bevrijdingsverhaal graag gelezen, ook omdat het een ware eyeopener voor me was!
De tekeningen zijn van Brian Elstak, de vormgeving is van Lyanne Tonk en het scenario is van Marga Altena.
Illustrator Brian Elstak is bekend om zijn veelzijdige grafische werk. Brian was betrokken bij tentoonstellingen in het Stedelijk Museum en het Tropenmuseum in Amsterdam; bij de tentoonstelling Zwart en Revolutionair: Het verhaal van Hermina en Otto Huiswoud i.s.m. The Black Archives.
De vormgeving werd verzorgd door Lyanne Tonk. Haar website geeft een mooi overzicht van haar werk.
Auteur Marga Altena is cultuurhistorica gespecialiseerd in de beeldvorming van etniciteit en racialiteit. Ze schreef het boek A True History Full of Romance: Mixed Marriages and Ethnic Identity in Dutch Art, News Media, and Popular Culture (1883-1955).
NB: Naast de graphic novel is er een tentoonstelling: Zwarte Bevrijders: Afro-Amerikaanse soldaten in Nederland.
De tentoonstelling is achtereenvolgens te zien in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek (16 september – 25 november 2019), Theater aan het Vrijthof te Maastricht (1 december 2019 – 25 januari 2020) en het NIOD, Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies te Amsterdam (3 februari 2020 – 10 april 2020).
(bron info: ROSE stories)
FRANKLIN: Een Nederlands bevrijdingsverhaal koopt u bij uw lokale boekhandel of bij:
Boekgegevens
Titel: FRANKLIN: Een Nederlands bevrijdingsverhaal
Auteur: Marga Altena
Illustraties: Brian Elstak
Ontwerp: Lyanne Tonk
Genre: graphic novel, realistische strips, fictie vanaf 13 jaar.
Uitgave: soft cover met flappen, gebonden, geïllustreerd, 152 pagina's
Uitgever: ROSE stories, 16 september 2019
ISBN: 978 90 83002 85 9
NUR: 284, 363
Met dank aan ROSE stories voor het toezenden van een recensie-exemplaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter. Dat waardeer ik. Ik zal zo snel mogelijk op de vraag of opmerking reageren. Bij voorbaat mijn dank.